Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka

Najbardziej znany szlak turystyczny wybierany przez osoby odwiedzające Kraków wiedzie od Wieliczki, przez Gród Kraka, po Oświęcim. Teraz coraz częściej dodawany jest przystanek w Zatorze, gdzie mieści się olbrzymia Energylandia. Spróbujmy jednak nieco innej trasy w sercu Małopolski. Trasy, która prowadzi przez sztukę, naukę, aż po przejażdżki drezyną i kosmiczne kopuły dawnego Alvernia Studios.

Moja Toskania smakuje frittatą na kwiatach cukinii i lekko cierpkim chianti. Jest powolna, leniwa, ma zapach bazylii i rozmarynu.

Nigdy nie przypuszczała, że uda jej się polecieć w kosmos. Miała grać w tenisa i wygrywać turnieje. Ewentualnie zająć się nauką i pracować na uniwersytecie. Podczas śniadania przeczytała o naborze do grupy astronautów NASA. Wyrwała artykuł z gazety i jeszcze tego samego dnia wysłała zgłoszenie. Pięć lat później stała się najbardziej rozpoznawalną kobietą na świecie.

Co było pierwsze: RNA czy DNA? Jak to się stało, że w pęcherzyku tłuszczowym doszło do rozwoju maszynerii komórkowej? I kiedy chemia zmieniła się w biologię? Chociaż wysyłamy w kosmos sondy, które mają badać inne ciała niebieskie pod kątem warunków pozwalających na zaistnienie życia, to wciąż nie wiemy, jak życie pojawiło się na Ziemi.

Malował tylko przez 10 lat, a pozostawił po sobie niemal dwa tysiące dzieł. Szalony, smagany przez los, niekochany i niechciany, nie widział dla siebie żadnej przyszłości. Zmarł tajemniczą śmiercią, nie domyślając się nawet, że te dwa tysiące prac odmienią sztukę.

Scottsdale, Arizona, siedziba Fundacji Przedłużania Życia Alcor. W kilkudziesięciu wysokich stalowych tubach spoczywa niemal 200 ciał. Ciał starców, ludzi w sile wieku, dzieci, zwierząt. To pacjenci.

Płaska powierzchnia ma krzywiznę zerową, powierzchnia kuli dodatnią, a hiperboliczna ujemną. Niby proste, ale jak to wyjaśnić, by uczniowie zrozumieli? I czy da się to jakoś pokazać? Daina Taimina znalazła niezwykły sposób.

Gdyby chodziło jedynie o wielkość mózgu, to walenie, z mózgami o wadze dochodzącej do dziewięciu kilogramów, rządziłyby światem - mówi Angela Saini, brytyjska dziennikarka naukowa, autorka książki "Gorsze. Jak nauka pomyliła się co do kobiet".

Jak rozmawiać z naukowcami o nauce? Zdradza Wiktor Niedzicki, dziennikarz radiowy i telewizyjny, autor cenionych programów, takich jak "Nobel dla Polaka", "Cyrk fizyków" czy kultowego "Laboratorium", które nie schodziło z anteny telewizyjnej przez ćwierć wieku.

Przygotowujący się do lotu orbitalnego John Glenn miał krzyknąć do słuchawki: "Powiedzcie tej dziewczynie, aby sprawdziła wyliczenia. Jeśli są dobre, to polecę". Tą dziewczyną była Katherine Johnson.

Nam się wydaje, że podniosłe pieśni były komponowane w jakichś specjalnych warunkach, na klęczkach na uświęconej ziemi czy w innych okolicznościach sugerujących nadzwyczajność. Tymczasem Wybicki napisał kilka pierwszych zwrotek "Mazurka Dąbrowskiego" w trakcie zakrapianej imprezy - mówi Waldemar Domański, pomysłodawca Krakowskich Lekcji Śpiewania.

Niemal wszystkie przedmioty w jej gabinecie były kradzione. Komuś podwędziła krzesło, komuś innemu segregatory, zabierała ołówki, długopisy, mapy. Nad tymi zdobyczami powiewała piracka flaga, a Grace Hopper dla żartów zakładała opaskę przysłaniającą jedno oko.

- W sumie to całkiem proste: plastik zanurzony w wodzie podgrzewa się w specjalnym kociołku, jakby szybkowarze, do temperatury blisko 300 stopni. Aby uzyskać odpowiedni syrop, należy to robić pod działaniem bardzo wysokiego ciśnienia i gotowe - możemy rozpuścić i ponownie przetworzyć nawet bardzo twarde żywice używane przy konstruowaniu łopat turbin wiatrowych. A wszystko, co pozostanie i się nie rozpuści, odzyskać - mówi dr Szymon Sobek z Politechniki Śląskiej w Gliwicach.

Gdyby nie jej prace, James Watson i Francis Crick nie odkryliby struktury DNA, kolejni badacze nie zrozumieliby zasad działania kodu genetycznego, a jeszcze inni nie doszliby do tego, że można go sekwencjonować.

Nie podpisywała się pod artykułami naukowymi męża. Sądziła, że nie musi. W końcu byli jak jeden kamień. Byli Ein Stein.

Beulah Louise Henry skonstruowała próżniową zamrażarkę do lodów. Miała na koncie ponad 110 wynalazków, założyła dwie firmy i zarządzała nimi. I to wszystko osiągnęła w pierwszych dekadach XX wieku.

Własnoręcznie budowała radioteleskop, dostrzegła specyficzny sygnał przez niego zarejestrowany i zrozumiała, że ma do czynienia z czymś wyjątkowym. Jednak w 1968 roku, kiedy odkrycie ujrzało światło dzienne, Jocelyn Bell była tylko doktorantką, która musiała siedzieć cicho i uśmiechać się, gdy o pulsarach opowiadał inny astronom, Antony Hewish.

Kobiety należy dawać mężczyznom z przydziału. Powinno się też zalegalizować gwałty, bo świat, w którym mężczyzna nie może kopulować, kiedy tylko chce, jest wbrew naturze - twierdzą Incele, czyli młodzi faceci nieuprawiający seksu i wspierający się w nienawiści do kobiet.

Życie byłoby zbyt tragiczne, gdyby nie było zabawne - powtarzał profesor Stephen Hawking. Człowiek, który był najlepszym dowodem na to, że badania łączące wysoką inteligencję z wyjątkowym poczuciem humoru są trafne. Ponoć ci najbystrzejsi mają wręcz skłonność do brutalnego, niezbyt poprawnego politycznie dowcipu, a ostrze sarkazmu równie chętnie co w innych, wymierzają w siebie.

Skóra to największy i wyjątkowo odporny organ naszego ciała, którego właściwości pozwoliły nam stać się dominującym gatunkiem na tej planecie. Ewolucja wyposażyła ją w skuteczne mechanizmy obronne, które my - ludzie cywilizowani i nieźle wyedukowani - kompletnie ignorujemy, a nawet próbujemy z nimi walczyć.