Mike Urbaniak

Tselementes, kulinarny guru Grecji, doprowadził do sytuacji, w której Grecy zaczęli się wstydzić swojej kuchni. Radził młodym żonom, by gotowały na modłę francuską - na maśle zamiast na oliwie z oliwek - by zrezygnowały z czosnku, ogórka czy suszonych przypraw, bo te są rzekomo domeną biedoty - opowiada Dionisios Sturis, autor książki "Kefi. Greckie wyspy - smaki i opowieści".

Kobiety musiały spakować cały dobytek, zadbać o dzieci i starszych rodziców, przygotować wóz i konie oraz przede wszystkim podjąć fundamentalne decyzje o losie całej rodziny - opowiada Aneta Prymaka-Oniszk, współautorka książki "Ludowa historia kobiet".

Radzili kobietom, jak żyć, żeby mężowi nie przeszkadzać, tylko go we wszystkim wspomagać, jednocześnie wychowując dzieci, dbając o dom. Chodziło o to, żeby być ozdobą świata. A do tego, jak panowie zauważali, im wcześniej kobieta wstanie, tym więcej może zrobić - mówi Marta Strzelecka, autorka książki "Ziemianki. Co panie z dworów łączyło z chłopkami".

Babel w sposób absolutnie wyjątkowy potrafił uchwycić i opisać moment, w którym ze starego świata wyłania się nowy porządek. Moment, w którym - jak pisał Hrabal - deska dziejów pęka na pół i drzazgi włażą nam w tyłek. Jesteśmy dokładnie w takim momencie i w tym sensie Izaak Babel jest wciąż pisarzem aktualnym - przekonuje Aleksander Kaczorowski, autor książki "Babel. Człowiek bez losu".

W książce staram się rozprawiać z mitami o krainie mlekiem i miodem płynącej, o odwiecznie polskich ziemiach poniemieckich, o Piastach - mówi Zbigniew Rokita, autor "Odrzanii. Podróży po Ziemiach Odzyskanych".

Wiem, jak wielki był strach ukrywanych żydowskich dzieci przed byciem znowu Żydem, i wiem, że niemal 80 lat od zakończenia wojny część z nich się dalej boi, czy do końca się bała. W Polsce, szczególnie na prowincji, jest to strach, że tak powiem, społeczny - mówi Anna Bikont, autorka książki "Nigdy nie byłaś Żydówką. Sześć opowieści o dziewczynkach w ukryciu".

Jedna z moich bohaterek mówi wprost, że nie jest ważne, kto cię kradnie - ksiądz, zakonnica, lekarz czy urzędnik. Kradnie cię społeczeństwo. Ona sama została ukradziona biologicznej matce i podarowana jako prezent matce adopcyjnej. Właściwie wszyscy wkoło o tym wiedzieli i nic z tym nie robili - mówi Katarzyna Kobylarczyk, autorka książki "Ciałko. Hiszpania kradnie swoje dzieci".

W latach 90. cała Polska chciała nagle mówić o tym, czego nie można było powiedzieć na głos w poprzednim systemie. Oglądali wszyscy. W "Na każdy temat" ludzie zobaczyli po raz pierwszy demonstrację poprawnego nakładania prezerwatywy (na banana) - opowiada Kamil Bałuk, autor książki "Dawno temu w telewizji".

Kiedy zebrałem moje teksty w całość, pomyślałem, jakim jestem durniem. Widziałem przecież, co się dzieje, i wiedziałem, do czego to powinno doprowadzić, ale nieustannie odsuwałem od siebie tę myśl, bagatelizowałem kolejne zmiany w Rosji - mówi Wacław Radziwinowicz, autor książki "Putin. Car Atlantydy. Droga do wielkiej wojny".

Zaryzykowałabym stwierdzenie, że to najciekawsza postać, jaką spotkaliśmy na naszej dziennikarskiej drodze, i mam wrażenie, że do samego końca odkrywaliśmy w pracy nad tą książką rzeczy, z których Urban sam nie zdawał sobie sprawy - mówi Dorota Karaś. - To, że większość Polaków uważała Urbana za najgorszą kanalię, nie miało dla niego większego znaczenia. Publikujemy rozmowę z autorami książki "Urban. Biografia".

Wszystko mogło podpadać pod kategorię "dziecko aspołeczne" albo "psychopatyczne" - od niepełnosprawności fizycznej i intelektualnej do złego zachowania. Protesty rodziców na niewiele się zdawały, oddanie dzieci do Lublińca zwyczajnie wymuszano - o zagładzie pacjentów szpitali psychiatrycznych przez nazistów mówi Kalina Błażejowska, autorka książki "Bezduszni. Zapomniana zagłada chorych".

Irlandia była państwem, gdzie kobiety, które miały nieślubne dzieci, wysyłano do miejsc odosobnienia. Dzieci po porodzie odbierano matkom. Kobiety w dniu ślubu zwalniano z pracy. Wyzwolenie przyniosły tam dopiero lata 90. XX wieku. W Polsce, jak widać i słychać, kościelne postulaty nadal mają się dobrze - mówi Marta Abramowicz, autorka książki "Irlandia wstaje z kolan".

Bąkiewicz w środowiskach narodowych jest już nie tyle zdrajcą, ile obiektem kpin, funkcjonuje jako mem. Bosak podobnie, nie mówiąc o Braunie. Jestem przekonany, że Konfederacja, czy to w przyszłym rządzie, czy opozycji, zacznie się rozpadać i słabnąć, a narodowcy oddolnie zaczną tworzyć coś nowego - mówi Mariusz Sepioło, autor książki "Narodowcy. Z ulic na szczyty władzy".

Ksiądz w niewielkiej miejscowości jest ważną personą, udziela sakramentów, ma wpływy, potrafi używać ambony do zręcznego manipulowania ludźmi i ich emocjami. Mój ojciec to na pewno dobrze potrafi robić, więc na lekcjach religii nie opowiadał o miłości do bliźniego, tylko lubił pogrozić piekłem - opowiada Marta Glanc, autorka książki "Córka księdza".

Mąż numer dwa, Marian Bogatko, widział rzeczywistość radziecką kompletnie odmiennie niż ona. Ona była wszystkim, co sowieckie, zachwycona, on widział, że nie ma się czym zachwycać. Kiedy więc Bogatko został w tajemniczych okolicznościach zabity, Wanda Wasilewska związała się z patrzącym na świat podobnie Kornijczukiem - mówi Piotr Lipiński, autor książki "Wasilewska. Czarno-biała".

Wybieramy realnie między prawicą a prawicą - jedna jest skrajna i ma w poważaniu konstytucję, a druga jest umiarkowana i konstytucję szanuje. Bez żadnej z nich nie da się w Polsce rządzić. Pytanie, kto będzie z nimi współrządził i jak szybko nadejdzie faszyzm, bo że nadejdzie, to nie mam wątpliwości - mówi dr Przemysław Witkowski, autor książki "Faszyzm, który nadchodzi".

Ludzie wiedzieli, że polityczne artykuły są ceną, jaką "Przekrój" płaci, by móc dostarczać wiedzę o Zachodzie. Eile powiedział kiedyś, że w Ameryce, żeby wydawać pismo, trzeba drukować reklamy Coca-Coli, a on musi drukować zdjęcia Bieruta i Stalina. I nazywał te strony, którymi płacił daninę komunizmowi, reklamowymi - mówi Mariusz Urbanek, autor książki "Marian Eile. Poczciwy cynik z 'Przekroju'".

Ten kraj wielkości województwa podlaskiego ma ponad 40 dialektów i one są często naprawdę trudne do zrozumienia dla ludzi z innych regionów. Z jego stolicy jest blisko i do Grazu, i do Wiednia, i do Triestu, i do Wenecji, i do Zagrzebia, i nad morze, i w góry - mówi Zuzanna Cichocka, autorka książki "Słowenia. Mały kraj wielkich odległości".

- Jestem przekonany, że kiedyś ci wszyscy Polacy, którzy ratują dzisiaj w lasach Podlasia migrantów, będą dostawali medale i będzie się o nich mówiło jako o Sprawiedliwych wśród Narodów Świata - mówi Mikołaj Grynberg, autor książki "Jezus umarł w Polsce".

Nienawiść do lewicy. To jest ten klej, który ich spaja, bo co innego może łączyć wolnorynkowych korwinistów, braunowców od Matki Boskiej i marzących o homogenicznej rasowo Polsce narodowców? Połączyli się, bo kilku z nich zauważyło, że jest do wzięcia spory elektorat chłopców - mówi Marcin Kącki, autor książki "Chłopcy. Idą po Polskę".