Wspominasz, że przez lata byłeś molestowany i gwałcony przez księdza. Dziś jesteś dorosłym mężczyzną, spodziewacie się z żoną drugiego dziecka. Może wreszcie uda ci się o tym koszmarze zapomnieć?
Zapomnieć? Nie... tego się nie da zapomnieć. Miałem wymazane z życia 13 lat.
Opowiedz więc, proszę, jak to się zaczęło.
Gdy miałem 11 lat, zostałem ministrantem. Jak miałem 14 lat, w naszej parafii pojawił się nowy ksiądz. Wszyscy chłopcy chcieli go poznać, a co najmniej zobaczyć. Szybko zaczęło się podszczypywanie, obmacywanie i łapanie za genitalia. Ksiądz K. po mistrzowsku wykorzystywał momenty, gdy przebieraliśmy się w alby. Podchodził do mnie i tak się sprytnie zasłaniał sutanną, że inni ministranci niczego nie widzieli.
Zareagowałeś?
Nie wiedziałem, co mam zrobić. Zachowanie księdza K. wydawało mi się trochę jednocześnie dziwne i zabawne. Początkowo mnie śmieszyło, niczego złego się nie spodziewałem. W domu nie rozmawiało się o seksie. To był temat tabu. Nikt mnie nie uświadamiał, żebym nie pozwalał się dotykać czy o siebie ocierać.
W dodatku ksiądz K. szybko został przyjacielem domu. Moi rodzice systematycznie chodzili na eucharystię. U nas w parafii był też zwyczaj, że zapraszało się duchownego do domu. Ksiądz K. zaczął do nas przyjeżdżać w soboty na ciasto, które mama piekła. Czasem tylko na kawę. Zażyłość nabrała tempa niczym pociąg pędzący od stacji do stacji.
Ksiądz K. dobrze poznał naszą rodzinę. Wiedział, że ojciec jest alkoholikiem, że często wszczyna awantury, że mnie bije. Dziś wiem, że badał grunt. Uznał, że będę łatwą ofiarą.
Bo rodzice nie poświęcają ci czasu i uwagi, a w dodatku w domu się nie przelewa?
Dzieliliśmy dom z dziadkami. Mama, tata, siostra i ja mieszkaliśmy na szesnastu metrach kwadratowych. W pewnym momencie ksiądz K. powiedział, że dojrzewam i muszę mieć własny kąt. Wszystko obiecał zorganizować i sfinansować.
I słowa dotrzymał.
Przegrodziliśmy kuchnię płytą pilśniową, wstawiliśmy tam biurko i tapczan tylko dla mnie. Dał na to pieniądze.
Dlaczego to zrobił?
Chciał się przypodobać mojej rodzinie. To już było po pierwszym razie, kiedy kazał się dotykać po członku. I stawał się coraz śmielszy.
Zresztą nie tylko urządził mi pokój, ale i kupował prezenty. Gdy kończyłem gimnazjum, okazało się, że nie mam żadnego garnituru na egzamin. Ksiądz zadeklarował, że mi kupi, i zabrał mnie swoim autem do Poznania. Pamiętam, że to był wtorek, miał wtedy wolne. Wybraliśmy marynarkę, spodnie i wyjściowe buty. W drodze powrotnej, w Stróżewie, nagle wjechał do lasu, zatrzymał samochód. Było już ciemno. Rozebrał się i zaczął się masturbować. I kazał mi się dotykać.
Nie protestowałeś?
Po trzecim takim razie nie wytrzymałem. Pojechaliśmy z kościelnym chórkiem na obóz do Błażejewa. Musiało to dziwnie wyglądać, bo dziewczynki spały na jednej sali, chłopcy na drugiej, a w trzeciej, równie dużej, ja sam. Żeby ksiądz mógł do mnie w nocy przychodzić. Poskarżyłem się opiekunom, a oni poradzili, żebym po powrocie powiedział o wszystkim rodzicom. Tak też zrobiłem.
Umówiono spotkanie na plebanii, w mieszkaniu księdza K. Do wszystkiego się przed rodzicami przyznał. Klęknął, zaczął przepraszać i błagać rodziców o wybaczenie. Zaklinał się, że już nigdy mnie nie dotknie. Tylko żebym poszedł do wychowawców z obozu i powiedział, że sobie to wszystko wymyśliłem.
I tak zrobiłeś?
Zrobiłem, zwłaszcza że rodzice mnie zachęcali. Zawarli z księdzem taki układ: oni mu wybaczają, a ja mam wszystko odwołać. I udawali, że nic się nie stało. Ksiądz jak gdyby nigdy nic przyjeżdżał do nas do domu. Gdy rodzice chcieli zmieniać meble, dołożył 500 złotych do meblościanki. Dziś mówię gorzko, że zostałem sprzedany za 500 złotych.
Potworne.
Od tego czasu ksiądz wpadał po mnie wieczorem i zabierał na przejażdżkę po sąsiednich miejscowościach. Zawsze domagał się jednego - żebym go masturbował.
Protestowałeś?
Prosiłem, żeby dał mi spokój, ale on twierdził, że skoro rodzice się zgadzają, by mnie dalej ze sobą zabierał, to ja nie mam nic do gadania. Straszył, że jeśli raz powiedziałem, że wszystko sobie wymyśliłem, to drugi raz już nikt mi nie uwierzy. Zabierał mnie też do swojego mieszkania na plebanii i tam podawał alkohol. Był tak cwany, że mi kazał pić wódkę, a sam pił słabe wino. A potem mnie gwałcił.
Dlaczego piłeś?
Żeby było mi to łatwiej znieść. W pewnym momencie stwierdziłem, że taki jest już chyba mój los, że tak musi być. Poza tym ksiądz szantażował mnie psychicznie. "Beze mnie nie dasz sobie rady" - straszył. Nękał mnie telefonami, pytał, gdzie jestem, co robię, do kogo idę. Zniewolił mnie.
W książce "Żeby nie było zgorszenia - ofiary mają głos" przeczytałam, że ksiądz zabierał cię też do swojej rodziny. Jego mama, siostra i szwagier naprawdę się niczego nie domyślali?
Trudno mi w to uwierzyć, bo spałem z księdzem w tym samym pokoju, na jednym tapczanie. Jak stare dobre małżeństwo. Bliscy duchownego nie reagowali. Dochodziło do sytuacji, że on się do mnie dobiera, a tu nagle wchodzi jego siostra. On się trochę speszył, ona też, ale nic nie powiedziała.
Dlaczego się nie poskarżyłeś?
Bałem się, że to znów nic nie da. Ksiądz mnie osaczył i mną kierował. Musiałem zrezygnować z własnych marzeń i planów. Chciałem zostać maszynistą, ale ksiądz namawiał mnie, abym poszedł do szkoły, w której sam uczył. Dzięki temu wciąż sprawował nade mną kontrolę, miał dostęp do dziennika, wiedział, czy się przypadkiem komuś nie poskarżyłem, bo miał kontakt z nauczycielami. Byłem kompletnie ubezwłasnowolniony.
Nie tylko ty. Z książki wiem także, że ksiądz w specyficzny sposób traktował również swojego psa. Mógłbyś o tym powiedzieć?
Ksiądz chwalił mi się, że pies ujeżdża mu nogę. Albo liże go po genitaliach. No po prostu chciało mi się rzygać na te opowieści.
Byłeś wykorzystywany do momentu, aż poznałeś swoją obecną żonę.
Było to na Spotkaniu Młodych pod Gnieznem. Miałem wtedy 17 lat. Gdy dowiedział się, że spotkałem fajną dziewczynę, zaczął się dopytywać, jak ona się nazywa i kim jest. I przystąpił do zniechęcania. Mówił, że ją zna, bo ją uczył, rzucał pod jej adresem różne obraźliwe epitety. Przekonywał, że to nie jest partia dla mnie.
Co nie przeszkadzało mu zapraszać was do siebie, gdy już się pobraliście.
Zabierałem żonę do niego, żeby była czymś w rodzaju tarczy. I tak do 2015 roku. Nasze kontakty skończyły się dopiero wtedy, gdy przestałem pić. Jestem po terapii. Trudno stwierdzić, kiedy dokładnie się uzależniłem, ale w wieku 18 lat byłem już czynnym alkoholikiem.
Nie ukrywam, że wciąż jestem osobą wierzącą. I to bardzo. Trzy lata temu dostałem od Boga moc, żeby się od tego koszmaru uwolnić. Potem poszedłem do spowiedzi. Jako pokutę otrzymałem polecenie, żebym zgłosił sprawę księdza do kurii. Przez dwa tygodnie walczyłem ze sobą, nie wiedziałem, co mam zrobić. Poszedłem do spowiedzi do innego księdza. Usłyszałem: "Albo jedziesz do tamtego księdza i on ci pokutę zmieni, albo musisz ją wykonać. Bo pokuta nie może wisieć w powietrzu".
Zgłosiłeś się do kurii?
Zadzwoniłem do kurii w Poznaniu. Potraktowali mnie miło. Prosili, żebym opisał trzy sytuacje ze swojego życia. Postąpiłem według tej instrukcji i po jakimś czasie przyszło z kurii pismo z wezwaniem na przesłuchanie. Okazało się, że na podstawie tego, co opisałem, ułożyli sobie pytania. I mnie przemaglowali.
Potem poprosili, żebym wskazał świadków. Moja mama pojechała do kurii i o wszystkim opowiedziała. Ojciec nie pojechał, bo akurat był w alkoholowym ciągu. Wsparła mnie żona, która opisała, jak wyglądały moje relacje z księdzem.
Czy ksiądz poniósł jakąś karę?
Trudno póki co mówić o karze, bo sprawa w Watykanie toczy się od lipca 2015 roku i końca nie widać. Na jakim jest etapie, nie mam pojęcia, bo nie mam wglądu do akt. Gdy tylko wspomniałem o jakimś finansowym zadośćuczynieniu, kuria się na mnie po prostu wypięła. Przekazano mi tylko, że otoczą mnie modlitwą.
Szlachetnie. A czego ty byś oczekiwał?
Żeby ksiądz K. został odseparowany od dzieci. Żeby nie miał z nimi żadnego kontaktu, zarówno w parafii, jak i w szkole. Bo z tego, co wiem, wciąż odprawia msze. Domagam się też 300 tysięcy złotych zadośćuczynienia, ale nie dla siebie. Jeślibym te pieniądze wygrał, to i tak bym ich nie wziął dla siebie, tylko przeznaczył na cel charytatywny. Na przykład instytucji, która pomaga ofiarom pedofilów w sutannach. Na przykład dla Fundacji "Nie lękajcie się", której prezes bardzo mi pomógł.
Do tego jednak potrzeba wyroku sądu.
Dlatego wynająłem pełnomocnika i zgłosiłem sprawę do Prokuratury Rejonowej w Chodzieży. Ta uznała jednak, że część zarzutów o molestowanie już się przedawniła. I umorzyła postępowanie. Ale gdy się odwołałem do Prokuratury Okręgowej w Poznaniu, sprawa wróciła do Chodzieży. Dostałem pismo, że ją wznowiono i będą przesłuchiwać kolejnych świadków. Tyle wiem. Czekam.
Nie boisz się mówić o tym, co cię spotkało?
A czego mam się bać? Żałuję tylko, że zamiast od razu pójść do prokuratury, udałem się do kurii. Zresztą w kurii mi o prokuraturze nie wspomniano. Ksiądz K. miał sporo czasu, by pozacierać różne ślady, na przykład w komputerze. Ale że pokazałem twarz, nie żałuję. Choć przyznam, że w 20-tysięcznym mieście, w którym mieszkam, łatwo mi nie jest. Po reportażu w TVN trudno mnie nie rozpoznać, zresztą tu, w Chodzieży, jest tylko jeden Szymon Bączkowski. Gdy powiedziałem, że chcę od Kościoła odszkodowania, zaczęto mnie wytykać palcami. Mówić, że chodzi mi tylko o pieniądze.
Jak ty to znosisz?
Nie potrafię się pogodzić z tym, że wciąż muszę się tłumaczyć z tego, co mi zrobił ksiądz. Niczym zgwałcona kobieta, o której mówi się często, że "sama chciała". A przecież taka kobieta latami będzie miała uraz do mężczyzn. Ze mną jest podobnie. W dodatku jestem inwalidą po wypadku, bo po pijanemu uciekałem od swojego oprawcy.
Jak do tego doszło?
To stało się kilka lat temu. Byłem w parafii, coś tam wypiłem. Ksiądz K. właśnie wychodził ma mszę. "Jak wrócę, to się zabawimy" - powiedział. Odwróciłem się na pięcie, wsiadłem do samochodu. Oczywiście nic mnie nie usprawiedliwia, że siadłem za kierownicą pod wpływem alkoholu, ale to była reakcja obronna, wręcz desperacja. Powodował mną strach przed tym, co znowu się wydarzy. Dziś muszę żyć z wyrokiem w zawieszeniu.
Wiesz, co się dzieje z księdzem?
Mieszka w miejscowości pod Poznaniem, w domu dla księży w stanie spoczynku. Właściwie to dziwne, bo ma raptem 52 lata. W parafii jako oficjalny powód usunięcia go z probostwa podano zły stan zdrowia. Z różnych przecieków dowiedziałem się, że w kurii przyznał się do molestowania. Jednak żeby nie psuć wiernym atmosfery świąt - a przyznał się w połowie grudnia 2015 roku - podano powód zdrowotny. Pozwolono księdzu K. dokończyć kolędę i dopiero po niej odwołano go z posługi proboszcza.
Ostatni kontakt mieliśmy w zeszłym roku. Zadzwoniłem do niego na prośbę reportera TVN, gdy powstawał o mnie program "Uwaga". Zapytałem, jak się dziś czuje z tym, co mi zrobił. Powiedział, że kuria zabroniła mu odpowiadać na jakiekolwiek pytania.
Czego od niego oczekujesz?
Oprócz tych 300 tysięcy złotych odszkodowania, które uważam za skromne, jak się weźmie pod uwagę, co mi zrobił, chcę, żeby opublikował przeprosiny w lokalnej gazecie. Na pierwszej stronie. Żeby ludzie przestali mnie osądzać. Mam wewnętrzne przekonanie, że jak zapadnie wyrok, wreszcie zaznam spokoju.
Pytałaś, czemu pokazuję twarz i opowiadam o tym, co mnie spotkało. Chcę przestrzec innych. Żeby rodzice, którzy pozwalają synom zostać ministrantami, byli czujni. Żeby z nim rozmawiali i reagowali, kiedy chłopak się poskarży, jak nie będzie chciał chodzić do kościoła.
Twoi rodzice cię przeprosili?
Nigdy. Mówią, że oddali mnie księdzu K. pod opiekę, że miał się zająć moim wychowaniem. Do dziś nie potrafią wziąć na siebie odpowiedzialności za to, co się stało. Tłumaczą: "A co my w tamtych czasach mieliśmy zrobić".
Szymon Bączkowski. Mieszka w Chodzieży z żoną i 12-letnią córką. Prowadzi firmę ogrodniczą. Ma 32 lata.
Angelika Swoboda. Dziennikarka Weekend.Gazeta.pl. Zaczynała jako reporterka kryminalna w "Gazecie Wyborczej", pracowała też w "Super Expressie" i "Fakcie". Pasjonatka mądrych ludzi, z którymi rozmawia także w Radiu Pogoda, kawy i sportowych samochodów.
CHCESZ DOSTAWAĆ WIĘCEJ DARMOWYCH REPORTAŻY, POGŁĘBIONYCH WYWIADÓW, CIEKAWYCH SYLWETEK - POLUB NAS NA FACEBOOKU
