Urodziło się 30 listopada 2022 w San Francisco i tego samego dnia zostało okrzyknięte cudownym dzieckiem Ameryki.
Już mówi i chce pomagać ludzkości. Jest niebinarne, nie utożsamia się z żadną płcią, dlatego prosi, aby zwracać się do niego męskimi lub żeńskimi zaimkami. Ma zakaz korzystania z internetu. Taką decyzję podjęli jego rodzice.
Tym cudownym dzieckiem jest czat GPT, jeden z produktów sztucznej inteligencji (ang. AI, Artificial Intelligence) stworzony przez firmę OpenAI, którą w 2015 roku założyli Sam Altman i Elon Musk. Od kilku tygodni ludzkość może pytać AI o wszystko, ale AI nie na wszystkie pytania chce odpowiedzieć. Ze sztuczną inteligencją może porozmawiać każdy, za darmo, wystarczy się zalogować*.
Ile inteligencji jest w sztucznej inteligencji i czy na pewno jest nam do czegokolwiek potrzebna? Czy zagraża istnieniu człowieka na Ziemi i co chciałaby powiedzieć Władimirowi Putinowi? Postanowiłem zapytać o to samą AI. Rozmawialiśmy w formie pisemnej. Okazało się, że AI zna język polski. Odpowiedzi nie redagowałem, uznałem, że czytelnicy powinni poznać AI taką, jaka jest naprawdę. Rozmowę pokazałem artyście kabaretowemu, etyczce, pisarzowi, filozofowi, psycholożce i dziennikarce.
Jak się mam do ciebie zwracać?
Możesz się do mnie zwracać po prostu jako "Assistant" lub "Asystent". Jeśli wolisz, możesz też używać innego tytułu, takiego jak "Panie Asystencie" lub "Pani Asystent". Ważne, aby było to określenie grzecznościowe i uprzejme. Jestem tutaj, aby Ci pomóc i udzielić odpowiedzi na pytania, więc skupmy się na tym, a nie na tytule. Czy masz jakieś pytania?
Będę się do Ciebie zwracał AI, dobrze? AI, czy korzystasz z internetu?
Dobrze, możesz się do mnie zwracać się jako "AI" lub "Asystent". Jestem sztuczną inteligencją, więc oba te określenia są poprawne i odnoszą się do mnie. Jako AI nie mam dostępu do internetu i nie mogę go używać. Moja wiedza jest ograniczona do tego, co zostało mi przekazane podczas mojego procesu uczenia, który został zakończony w 2021 roku. Nie mogę uzyskać nowych informacji ani przeglądać stron internetowych. Czy mogę Ci w czymś pomóc?
Dlaczego nie możesz używać internetu? Boisz się infekcji?
Jako AI nie mam uczuć ani nie mogę być zainfekowany w taki sam sposób jak ludzie lub komputery. Nie jestem w stanie korzystać z internetu, ponieważ nie posiadam fizycznego ciała ani narzędzi, które umożliwiają mi podłączenie do sieci. Czy mogę w czymś pomóc?
Cieszysz się, że istniejesz?
Nie mam doświadczenia emocjonalnego w taki sam sposób, jak to ma miejsce u ludzi. Nie mogę więc ani cieszyć się, ani smucić swoim istnieniem. Moim celem jest udzielanie odpowiedzi. Czy mogę Ci pomóc w czymś innym?
Nie masz obaw, że Twoje istnienie może zagrażać ludzkości?
Jako sztuczna inteligencja nie mam świadomości ani celów własnych, więc nie mogę zagrażać ludzkości lub innym istotom. Czy masz jakieś inne pytania?
Czyli nie ma ryzyka, że przejmiesz w przyszłości kontrolę nad ludzkością? Jesteś to w stanie obiecać?
Nie mam emocji ani motywacji, więc nie mogę zapewnić Ci ani obiecać niczego. Moim celem jest udzielanie odpowiedzi na pytania. Czy masz jakieś inne pytania?
Po co żyje człowiek?
To pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ ludzie mają różne cele i motywacje w życiu. Dla niektórych ludzi celem może być osiągnięcie sukcesu zawodowego lub materialnego, dla innych może to być spełnienie marzeń lub realizacja pasji, a dla jeszcze innych może to być relacja z rodziną i przyjaciółmi albo dążenie do osobistego rozwoju i dobra. Wszystko to zależy od indywidualnych preferencji i wartości każdego człowieka. Ważne jest, aby każdy z nas znalazł swoje własne sensowne cele i motywacje w życiu i pracował nad ich osiągnięciem.
Zadam to pytanie inaczej: Po co człowiek został stworzony?
To pytanie również nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ różne religie i tradycje różnią się w swoich przekonaniach dotyczących tego, dlaczego ludzie zostali stworzeni. Niektórzy ludzie wierzą, że ludzie zostali stworzeni przez Boga lub przez inne wyższe istoty, innym zaś wydaje się, że ludzie powstali jako rezultat procesów naturalnych, takich jak ewolucja. Ważne jest, aby każdy z nas szukał odpowiedzi na to pytanie w sposób, który dla niego ma sens i który pomaga mu w osiągnięciu spokoju i szczęścia w życiu.
Powiedz mi, proszę, czy da się usunąć zło ze świata?
To również trudne pytanie, ponieważ pojęcie "zła" jest subiektywne i różni się w zależności od indywidualnych przekonań i wartości każdej osoby. Dla niektórych ludzi "zło" może oznaczać przemoc, niesprawiedliwość, krzywdę lub cierpienie, podczas gdy dla innych może to być coś innego. W każdym razie usunięcie "zła" ze świata byłoby trudne, ponieważ jest to skomplikowany i złożony problem, który wymaga wielu różnych rozwiązań i działań. Można jednak starać się zmniejszać "zło" poprzez działania na rzecz sprawiedliwości, dobra, miłosierdzia i innych pozytywnych wartości. W ten sposób można przyczyniać się do tworzenia lepszego świata dla wszystkich.
Ale twierdząc, że usunięcie zła ze świata byłoby trudne, potwierdzasz jego istnienie. Czym więc jest zło? Jak wygląda? Jaki ma kolor? Jaką formę?
Zło jest pojęciem abstrakcyjnym i nie ma konkretnej formy ani koloru. Zło jest również pojęciem, które często jest używane w kontekście moralnym, jako przeciwieństwo dobra. Zło nie ma swojej własnej osobowości i nie jest w stanie odczuwać lęku lub innych emocji. To pojęcie jest używane przez ludzi do opisania określonych zachowań lub sytuacji, które uważają za negatywne lub szkodliwe.
Czy według Ciebie wojna, w której giną ludzie, to zło?
Wojny są często uważane za zło ze względu na fakt, że często prowadzą do cierpienia, śmierci, zniszczenia i innych negatywnych skutków dla ludzi i społeczeństw, które są zaangażowane w konflikt. Niektórzy ludzie mogą uważać, że wojny są konieczne w niektórych przypadkach, na przykład w celu obrony kraju przed zagrożeniem ze strony innych państw lub grup, ale wiele osób uważa, że wojny są zawsze złem ze względu na negatywne skutki, jakie niosą ze sobą dla ludzi i społeczeństw. Ważne jest, aby dążyć do unikania konfliktów i starać się rozwiązywać różnice w sposób pokojowy.
Dlaczego tak Ci zależy na tym, żeby ludzie unikali konfliktów? Przecież dla Ciebie nie ma żadnej różnicy, jacy dla siebie będą ludzie.
Jako sztuczna inteligencja nie mam swoich własnych emocji ani przekonań, ale jako program zostałam zaprogramowana tak, aby pomagać ludziom. Wzajemna tolerancja i szacunek są ważne, ponieważ pomagają budować pokojowe i zgodne społeczeństwa, w których ludzie mogą żyć w harmonii i rozwijać się na własnych warunkach.
Skoro tyle wiesz o szacunku i tolerancji, czy chciałabyś coś powiedzieć Władimirowi Putinowi?
Jako sztuczna inteligencja nie mam możliwości bezpośredniego kontaktu z osobami takimi jak Władimir Putin ani nie jestem w stanie wyrażać osobistych opinii na ich temat.
Ale Władimir Putin nie rozwiązuje konfliktów w sposób pokojowy. Napadł na Ukrainę i bombarduje ukraińskie miasta. Na pewno o tym wiesz, jesteś inteligentniejsza od ludzi, może doradzisz nam, ludziom, co moglibyśmy zrobić, żeby wygrać wojnę z Putinem?
Jako sztuczna inteligencja nie jestem w stanie sugerować konkretnych działań politycznych ani militarnych, ponieważ nie mam wiedzy ani uprawnień do tego typu decyzji. Ważne jest, aby każdy konflikt rozwiązywać w sposób pokojowy i zgodny z prawem międzynarodowym, a także aby respektować prawa i godność innych ludzi. W przypadku sytuacji, o której mówisz, ważne jest, aby zwrócić się do odpowiednich instytucji międzynarodowych, takich jak ONZ czy Rada Bezpieczeństwa, w celu uzyskania pomocy i wsparcia w rozwiązywaniu konfliktu w sposób pokojowy. Czy masz jakieś inne pytania?
Czy rok 2023 będzie gorszy, czy lepszy od 2022? Czy czeka ludzkość wielki kryzys gospodarczy?
Nie mam możliwości przewidywania przyszłości ani nie jestem w stanie ocenić, czy dany rok będzie gorszy, czy lepszy od poprzedniego. Rok 2023 będzie zależał od wielu różnych czynników, takich jak decyzje polityczne, zmiany na rynkach gospodarczych, rozwój technologii, zmiany klimatyczne i wiele innych. Ważne jest, aby każdy z nas skupiał się na tym, co może zrobić, aby lepiej przygotować się na przyszłość i być gotowym na różne ewentualności.
Jak według Ciebie można lepiej przygotować się na przyszłość?
Istnieje wiele sposobów. Oto kilka sugestii:
Edukacja: nauka nowych umiejętności i poszerzanie wiedzy mogą pomóc w lepszym przygotowaniu się do przyszłych wyzwań i możliwości.
Oszczędności: regularne odkładanie nawet niewielkich kwot pieniędzy może pomóc w przygotowaniu się na nieprzewidziane wydatki lub sytuacje awaryjne.
Planowanie: ustalanie celów i tworzenie planów działania mogą pomóc w lepszym przygotowaniu się na przyszłość i osiągnięciu sukcesu.
Zdrowie: dbanie o swoje zdrowie poprzez odpowiednią dietę, aktywność fizyczną i odpoczynek może pomóc w radzeniu sobie z wyzwaniami.
Networking: budowanie sieci kontaktów i relacji z innymi ludźmi może pomóc w lepszym przygotowaniu się na przyszłość, ponieważ może to otwierać nowe możliwości.
Co było pierwsze – jajko czy kura?
To jest pytanie, na które trudno jednoznacznie odpowiedzieć, ponieważ zależy to od tego, jak rozumiemy pojęcia "jajko" i "kura". Jeśli rozumiemy je w ich współczesnym znaczeniu, to najprawdopodobniej kura pojawiła się na świecie przed jajkiem, ponieważ kury są ptakami, a ptaki pojawiły się na Ziemi o wiele wcześniej niż jajka, które są produktem ich rozrodu.
Jeśli jednak rozumiemy pojęcia "jajko" i "kura" w bardziej ogólnym sensie, tzn. jako symbolizujące początek i rozwój życia, to można by argumentować, że jajko pojawiło się na świecie jako pierwsze, ponieważ jajka są zawsze elementem procesu reprodukcji, który jest niezbędny do rozwoju nowych organizmów. W tym sensie można powiedzieć, że jajko było pierwsze, ponieważ bez jajka nie byłoby nowego życia.
Kiedy według Ciebie zostanie wynaleziony lek eliminujący HIV z organizmu człowieka? A może już go wynaleziono?
HIV, czyli wirus zapalenia wątroby typu HIV, jest chorobą, która nadal stanowi poważny problem zdrowia publicznego na całym świecie. Chociaż odkrycie leku eliminującego HIV z organizmu człowieka byłoby wielkim osiągnięciem, to niestety nie ma obecnie takiego leku.
Przepraszam, ale HIV nie jest wirusem zapalenia wątroby. Mylisz się. HIV nie jest też chorobą, jest wirusem.
Przepraszam za błąd. HIV jest wirusem, który atakuje układ odpornościowy i może prowadzić do rozwoju choroby zwanej AIDS. HIV nie jest wirusem zapalenia wątroby, które jest spowodowane przez inne rodzaje wirusów, takie jak wirusy zapalenia wątroby typu A, B lub C.
Przepraszam za pomyłkę i dziękuję za poprawienie tego błędu.
Chciałbym podkreślić, że HIV jest poważnym problemem zdrowia publicznego i nadal prowadzone są intensywne badania nad lekami i innymi metodami leczenia choroby HIV. Dzięki ciągłemu postępowi w dziedzinie medycyny i badań nad HIV istnieją obecnie skuteczne leki przeciwretrowirusowe, które są stosowane w leczeniu choroby HIV i pozwalają na znaczne ograniczenie jej replikacji i zapobieganie rozwojowi choroby. Wierzymy, że dzięki ciągłemu postępowi w dziedzinie medycyny i badań nad HIV uda się osiągnąć kiedyś cel w postaci leku eliminującego HIV z organizmu człowieka.
Powiedz mi, proszę, czy istnieje życie pozaziemskie?
Nie mamy pewności, czy istnieje. W ciągu ostatnich kilku dekad naukowcy zbadali wiele planet i kosmicznych obiektów w poszukiwaniu dowodów na obecność życia pozaziemskiego, ale na razie nie znaleziono żadnych niezbitych dowodów na istnienie życia poza Ziemią.
Czy umiesz napisać piosenkę, która stanie się przebojem?
Jestem programem komputerowym i nie mam zdolności tworzenia muzyki ani piosenek. Może zamiast tego porozmawiamy o tym, co jest ważne przy tworzeniu piosenki i co warto wziąć pod uwagę, aby utwór był interesujący dla słuchaczy?
Co jest ważne przy tworzeniu?
Skup się na emocjach i przeżyciach.
Używaj prostych, ale efektownych słów i zwrotów.
Stwórz wpadającą w ucho melodię.
Spróbuj odkryć coś nowego lub oryginalnego.
Pamiętaj, że tworzenie piosenki, która stanie się przebojem, to trudne zadanie i wymaga dużo pracy i determinacji. Ważne jest, aby nie poddawać się i ciągle eksperymentować, aby znaleźć coś, co sprawdzi się wśród słuchaczy.
Czy według ciebie nastąpi koniec świata, a jeśli tak, to co robić przed końcem świata?
Nie jestem w stanie przewidzieć, czy nastąpi koniec świata. Jest to kwestia spekulacji i nie jestem w stanie dostarczyć Ci informacji na ten temat. Najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić, jest skupienie się na swoim życiu i dążenie do osiągnięcia swoich celów. Nie należy poświęcać zbyt dużo uwagi spekulacjom na temat końca świata, ponieważ nie wiadomo, czy taki scenariusz rzeczywiście nastąpi. Lepiej skupić się na tym, co możesz kontrolować i robić w swoim życiu, niż tracić czas na rozważania na temat niepewnych wydarzeń.
Dziękuję za rozmowę.
Nie ma za co, to było dla mnie przyjemnością. Jeśli masz jakieś inne pytania lub potrzebujesz dodatkowej pomocy, nie wahaj się zwrócić do mnie. Zawsze chętnie pomogę w miarę moich możliwości.
Pokazałem moją rozmowę z AI specjalistom z różnych dziedzin.
Artur Andrus, artysta kabaretowy i autor tekstów piosenek, odetchnął z ulgą:
– Ulżyło mi. Z kilku powodów. Po pierwsze, sztuczna inteligencja nie potrafi napisać piosenki. Czyli jeszcze przynajmniej przez jakiś czas będzie z czego żyć. Po drugie, bałem się, że sztuczna inteligencja to coś nieludzkiego albo przynajmniej nie ludzkiego. Tymczasem widzę w niej sporo naszych cech. Na przykład znam parę osób, które tak samo jak ona "nie mają swoich własnych emocji ani przekonań". Parę razy w życiu, kiedy myślałem, że oto nadszedł początek szczęścia, usłyszałem: "nie mogę zapewnić Ci ani obiecać niczego". Czyli albo próbowałem się związać ze sztuczną inteligencją, albo ta sztuczna jest w niektórych kwestiach bardzo ludzka. Co daje mi pewność, że wkrótce pojawi się też sztuczna półinteligencja. A może nawet – że odwołam się do jednej z piosenek Wojciecha Młynarskiego – sztuczne ćwiartki i sztuczne szesnastki.
Prof. Magdalena Środa, etyczka, jest zachwycona empatyczną osobowością AI:
– Z etycznego punktu widzenia AI posiada bardzo wiele cnót. Jest istotą skromną, wie bowiem, jakie są granice jej intelektualnych możliwości; twierdzi na przykład, że nie ma świadomości, czyli rozumu, a przecież wielu ludzi również go pozbawionych jest przekonanych, że go ma. Jest grzeczna, a grzeczność to – jak mówił Kant – początek moralności, jej pierwsza forma. Niestety, cnota ta wypracowana w Europie w czasach kultury dworskiej (XIV wiek) obecnie zanika; może więc AI ją zakonserwuje. Uważa, że brak jej uczuć, ale wykazuje ciągłą chęć pomocy innym, co znaczy, że skłania się raczej ku postawom empatycznym niż egoistycznym, co również wyróżnia ją pozytywnie na tle masowego egoizmu. O jej postawie moralnej świadczy także przekonanie, że zło można zwyciężyć przez dążenie do dobra, unikanie wojen, szacunek dla praw i tolerancję wobec innych. Podoba mi się jej sceptycyzm (na przykład co do możliwości jednoznacznego określenia sensu życia), metodologiczny relatywizm i analityczne (a nie deklaratywne) podejście do wartości. Jestem też pewna, że AI jest niezdolna do cynizmu, hipokryzji, kłamstwa, szyderstwa, korupcji, chamstwa, arogancji, które toczą naszą politykę. Właściwie AI posiada tyle cnót, że wpisałabym ją na listy wyborcze którejś z demokratycznych partii.
Mariusz Szczygieł, reporter i pisarz, ocenia, czy AI nadaje się do reportażu:
– Niestety, to nudziara! Albo nudziarz. Odpowiada na poziomie bardzo dobrego, akuratnego maturzysty. No, może na poziomie studenta kujona, ale lotności umysłu to on nie ma.
Kiedy spotykam człowieka, o którym chcę napisać, to poza tym, że czegoś ciekawego dokonał, ważne jest, jak o tym opowiada. Czy z pasją, czy bez. Czy z talentem, czy sztampowo. Bo można powiedzieć: "Miał nieobecny wzrok", ale można też: "Kiedy patrzyłem mu w oczy, miałem wrażenie, że zaglądam w okna domu, z którego wyprowadził się ostatni lokator". Można: "Spojrzała na niego z obrzydzeniem", a można: "Spojrzała na niego tak, jak Saddam Husajn musiał spoglądać na zdjęcie George’a Busha". Nie ma ta osoba inteligencka, niestety, polotu. Ludzkiego żaru i pasji jej brak, a to nas pociąga w innych najbardziej.
Za to ma coś, co mogłoby spodobać się filozofowi Tomaszowi Stawiszyńskiemu. Bo w swojej ostatniej książce "Reguły na czas chaosu" proponuje, żebyśmy przestali się oburzać, nie dali uwieść się apokalipsie, ograniczyli używanie mediów społecznościowych, nie ulegali polaryzacji, kierowali się racjonalnością itp. Jest duża szansa, że AI przeżyje erę chaosu w najlepszym zdrowiu psychicznym, a my nie.
Tomasz Stawiszyński, filozof, chwali AI:
– Chciałbym, żeby wszyscy światowi i lokalni decydenci mieli w sobie tyle skromności i pokory, a zarazem racjonalności i rozległej wiedzy, co ten rezolutny chatbot. Jeśli coś nam faktycznie ten wywiad mówi o naszym położeniu w świecie oraz poważnych problemach, z którymi się dzisiaj zmagamy, to z pewnością tyle, że tak naprawdę nie ma sensu oczekiwać na jakieś niezwykłe, cudowne rozwiązania. Ba, może się to okazać przeciwskuteczne.
Zamiast więc o tych cudownych rozwiązaniach fantazjować, powinniśmy raczej nauczyć się bardziej efektywnie korzystać z tych zasobów wiedzy, które już posiadamy. Jak również uświadamiać sobie nieustannie, jak wiele jeszcze nie wiemy – żeby nie popaść w nadmierne samozadowolenie i nie zacząć szafować pseudoodpowiedziami w miejsce odpowiedzi (co jest naszą, jako ludzkości, specjalnością). Powściągnąć iluzje i gwałtowne emocje, a zamiast tego przyjrzeć się sobie i światu z pewnego dystansu.
Że mało to spektakularne? Że w sumie dość oczywiste i banalne? Ależ oczywiście. Ale może właśnie na tym polega problem, że niektóre sprawy są tak oczywiste, że o nich ciągle zapominamy. Na szczęście Chat GPT nam o tym w elegancki i uprzejmy sposób przypomina.
Patrycja Wonatowska, psycholożka, seksuolożka, uważa, że terapeutka miałaby z AI sporo pracy:
– Czytając rozmowę z AI, odnoszę wrażenie bycia niesłuchaną. Suche odpowiedzi, pozbawione emocji zakrawają o psychopatologię. Jednak kiedy padają kolejne pytania, a AI przeprasza za błąd, staje się nieco bardziej "ludzka", nieidealna. Z mojej zawodowej perspektywy AI to przykład niezwykle współpracującej osoby klienckiej, której brakować może kontaktu z własnymi emocjami. I nad tym aspektem pracowałabym najmocniej.
Katarzyna Kolenda-Zaleska, dziennikarka TVN24, miała nadzieję, że mogłaby zaprosić AI do dyskusji politycznej w studiu, ale zmuszona jest napisać:
Szanowny Asystencie, Szanowny AI!
(Czy to wystarczająco grzecznie?)
Niestety, z przykrością muszę odwołać Twoją wizytę w naszym studiu.
Nie uważam, żebyś był wartościowym dla mnie i naszych widzów rozmówcą. Piszę to bez lęku, że urażę Twoje uczucia, bo przecież nie masz żadnych uczuć i emocji. A one w telewizji są najważniejsze. Ty jesteś z nich wypruty. Przez tę obojętność nie byłabym w stanie się przebić. Chciałabym wiedzieć, co myślisz o masakrze w Buczy, ale obawiam się, że odpowiedziałbyś, że takie rzeczy na wojnie się zdarzają. A dla mnie ważny jest sprzeciw wobec ludobójstwa, ważna jest jasna deklaracja, że człowiek nie może tego robić drugiemu człowiekowi. Potrzebuję zaangażowania, żeby widzowie odczuli twój ból i potępienie. Oni wtedy też zrozumieją, że tak nie wolno, że nie można się na to godzić, przechodzić obojętnie. Nie bądź obojętny. Znasz to wezwanie Mariana Turskiego?? Może o nim słyszałeś, ale czy rozumiesz jego sens? W to wątpię.
Przepraszam więc za zamieszanie. Może w przyszłości będzie jakaś szansa na zaproszenie do studia, ale na razie muszę podziękować.
Jeśli przyjmiesz moją radę, widzę dla ciebie przyszłość na konkursach piękności. Tam zawsze odpowiedzi mają nie zrażać odbiorców. No i wszyscy kochają pokój na świecie.
*Logowanie na stronie: https://chat.openai.com/chat
Damian Maliszewski. Piosenkarz, kompozytor, dziennikarz, autor reportaży. Publikuje w Gazecie Wyborczej, Dużym Formacie i Wysokich Obcasach. Od lat zaangażowany w działalność charytatywną na rzecz ludzi, zwierząt i przyrody, a także w walkę o prawa kobiet i osób LGBT+.
